Budowa i rodzaje obuwia
Zapewne niejednokrotnie podczas dokonywania przez Was zakupu obuwia spotkaliście się z problemem nazewnictwa poszczególnych jego części. Poniżej znajdziecie kilka terminów, które powinny okazać się Wam pomocne. Każde obuwie, bez względu na przeznaczenie, sezonowość, typ, czy też rodzaj materiału, dzieli się na dwie główne części, takie jak : cholewka i spód.
Natomiast w układzie podłużnym obuwie dzieli się na: czubek, przedstopie, śródstopie i piętę.
Przyglądając się dokładniej cholewce buta można podzielić ją na następujące części :
- podszewkowe – pozostają one w bezpośrednim kontakcie ze stopą. W części tej znajduje się zapiętek, czyli element wewnętrzny, który zabezpiecza przed przetarciem podszewki i wyzuwaniem stopy z obuwia podczas chodzenia.
- wzmacniające – są to międzypodszewki (elementy znajdujące się pomiędzy elementami wierzchnimi i podszewkowymi. W gotowym obuwiu są one zazwyczaj niewidoczne.
- usztywniające – najczęściej znajdują się pomiędzy wierzchem a podszewką. Zaliczają się do nich podnosek oraz zakładkę.
- wierzchnie – zazwyczaj mają różnorodne kształty i wielkości. Do najczęściej stosowanych należą: przyszwa, obłożyna, nosek, tylnik, język. Elementy te przedstawia rysunek obok.
Rysunek po prawej stronie przedstawia części spodu obuwia. Są to:
- elementy nośne, do których zaliczają się podpodeszwa, wyściółka, wkładka,
- elementy wewnętrzne – wypełnienie, wyłożenie, usztywniacz,
- elementy zewnętrzne – podeszwa, zelówka, obcas, wierzchnik, międzypodeszwa, otok.
Typy obuwia
Typy obuwia określają cechy konstrukcyjne cholewki i przeznaczenie butów. W polskim przemyśle obuwniczym wyróżnia się wiele rodzajów, jednak poniżej znajduje się kilka ważniejszych i jednocześnie najczęściej mylonych :
- czółenka – skórzane obuwie damskie, z niską cholewką nieokrywającą podbicia, pełną na całym obwodzie lub z otwartym czubkiem lub piętą, wzuwane,
- półbuty – obuwie z cholewką, która sięga poniżej kostek, okrywa podbicie. Półbuty zakrywają śródstopie, mogą być
wzuwane, sznurowane jak również zapinane,
- botki – są to obuwie skórzane, których cholewka sięga do połowy podudzia,
- trzewiki – obuwie z cholewką okrywającą całą stopę i obejmującą kostki. Obłożyny są sznurowane, bądź zapinane na paski, rzepy, sprzączki, które z kolei regulują tęgość,
- sztyblety – są to skórzane buty na płaskiej podeszwie z nierozcinaną cholewką ponad kostkę, która najczęściej
- zaopatrzona jest po bokach w elastyczną gumę ułatwiającą zakłądanie. Wysokość tego typu obuwia zapewnia wygodę oraz ochrania ją przed obcieraniem,
- wellingtony (pot. kalosze) – jest to obuwie przeciwdeszczowe, gumowe lub z tworzyw, z cholewką poszerzoną, najczęściej długą do kolan, tylko wzuwane.
Rysunki wykonała: Aleksandra Piechnik, IPS w Łodzi, Odział w Krakowie
|